Actueel

Geen elektriciteit, geen gas en geen water. Althans niet aangesloten op een netwerk van leidingen of kabels. Kunt u zich dat voorstellen? Waarschijnlijk niet meer. Ik wel. Ik ben namelijk geboren op een boerderij in Groningen aan het Eemskanaal, dicht bij het kleine plaatsje Woltersum. In mijn jeugdjaren hadden wij op die boerderij geen aansluiting op het gas-, water- of elektriciteitsnet. Van alles verstoken zou je dan denken. Maar in de praktijk viel dat reuze mee. Telefoonaansluiting was er overigens al wel, zelfs al voor de oorlog heeft mijn vader me ooit verteld. Wat het voor mij eigenlijk betekende was volledige vrijheid en in alles zelfvoorzienend. Hoe dan? Dat zal ik uitleggen.

Van oorsprong is ‘Kloosterman Biogas’ een akkerbouwbedrijf. Tegenwoordig produceert het bedrijf biogas door middel van vergisting. Gebruikelijk is het vergisten van mest, maar niet bij Kloosterman. Alles wat in zijn vergister gaat is plantaardig. Deze ommezwaai naar plantaardig vergisten bleek een succes, naast groen gas en biogas produceert Kloosterman genoeg om vijfduizend gezinnen van elektriciteit te kunnen voorzien.

Rekenwonder en energieconsultant Frans Debets geeft in zijn maandelijkse column ‘Rekenen met energie’, handige tips hoe je eenvoudig energie bespaart. Debets’ credo: “de goede zaak wordt niet gediend als men wel ambities heeft maar geen kennis.” In deze tweede column bespreekt hij de effecten van makkelijk en slim besparen.

Het Bestuur van de Vereniging Dorpsbelangen Gasselternijveenschemond is in 2012 begonnen met het opstellen van een Dorps Energie Plan (DEP). Het bestuur had het idee te onderzoeken of het mogelijk zou zijn een energieneutraal dorp te realiseren. Aanleiding daartoe waren de verschillende burgerlijke en bestuurlijke initiatieven waarmee het bestuur werd geconfronteerd.

Op 10 maart was het dan zover. Op die dag opende het Drents Energieloket officieel haar ‘deuren’. Het Drents Energieloket is een samenwerkingsverband van alle Drentse gemeenten, de provincie Drenthe, Bouwend Nederland, Uneto-VNI en de Natuur en Milieufederatie Drenthe. Via dit loket kunnen Drentse inwoners makkelijk onafhankelijke informatie inwinnen over energiebesparing en duurzame energieopwekking. De DIT-redactie sprak met Xandra van Zon, de persoon achter het Drents Energieloket.

Snel en betrouwbaar internet is niet meer weg te denken uit de samenleving. Het biedt echter nog veel mogelijkheden voor het op peil houden en zelfs verbeteren van de leefbaarheid van het platteland. Zo maakt het voor ouderen en (chronisch) zieken nu al mogelijk met behulp van domotica langer thuis te wonen, biedt het kansen de leegstand van het platteland te benutten voor nieuwe bedrijvigheid en maakt het het platteland ook voor jonge gezinnen weer aantrekkelijk. Veel gezinnen en ondernemingen in Drenthe hebben alleen geen toegang tot deze basis-voorziening. ECO-Oostermoer (ECO) wil hier iets aan doen.

Vandaag is het Fiets naar je werkdag. Duurzaam voor je lijf en duurzaam voor het milieu. We kennen allemaal de traditionele fiets met stuur, zadel en twee trappers. Bruin Bergmeester uit het Drentse Valthe bewijst dat het echter ook anders kan. Geïnspireerd door de ‘treadmill’ in de sportschool, bedacht hij een kruising tussen fiets, step en loopband: de Lopifit. Begin dit jaar was de Drentse uitvinding wereldnieuws en sindsdien stromen de aanvragen binnen. Aan de DIT-redactie vertelt Bruin over het bijzondere voertuig en zijn plannen voor de toekomst.

Met de ambitie duurzame mobiliteit toegankelijk te maken voor iedereen, bedacht Edward Doorten ‘Green Planet’, het eerste duurzame tankstation in Europa. Eind december 2013 opende dit duurzame complex haar deuren, met het doel een voortrekkersrol te vervullen en mee te werken aan een energieneutraal Drenthe in 2020. Aangetrokken door het bijzondere aangezicht van de windmolens op het dak, maakte de DIT-redactie een korte pitstop in Pesse en sprak initiatiefnemer Edward Doorten over deze bijzondere koepel.

Drenthe in Transitie zoekt de drijvende krachten achter duurzame initiatieven in de Provincie. De redactie ging langs bij Ger Nobels, oprichter van burgerinitiatief ‘Duurzaam Balinge’, welke vorig jaar uitgeroepen werd tot Duurzaamste Drent van 2014. In dit laatste deel van het tweedelig interview praten we met hem over zijn eigen energiebesparing, de kracht van eenvoud en zijn toekomstvisie op de energietransitie in Drenthe.

In Drenthe schuilen een heleboel mooie verhalen en plannen rondom duurzaamheid. Volgens agrarisch ondernemer Jan Reinier de Jong uit Odoorn moeten de mouwen echter opgestroopt worden om er daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Drie jaar geleden begon de verduurzaming van zijn bedrijf met de installatie van de eerste zonnepanelen. Na een weg van vallen en opstaan en de komst van een energieopslagsysteem, staat De Jong op het punt de Amsterdam Power EXchange (APX) markt te betreden waar hij zijn zelf-opgewekte stroom gaat verkopen. Een unicum in Nederland. De DIT redactie sprak met hem over zijn pionierswerk in de afgelopen jaren en de zonnige toekomst die hem hopelijk te wachten staat.

Het is 2115. Net als vroeger halen we onze energie van de grond en uit onze bodem. In lang vervlogen tijden, tot ongeveer 2025, waren dat achtereenvolgens turf, olie en aardgas. Windmolens bepaalden in de eerste veertig jaar van de 21e eeuw het beeld van onze energiewinning, samen met zonneakkers. Het waren immense zonneakkers, met megapanelen langs autosnelwegen, spoorbanen en op braaklanden. Heel Drenthe glinsterde. Gelukkig heeft de mensheid de opwarming van de aarde binnen de perken weten te houden.

Rekenwonder en energieconsultant Frans Debets geeft in zijn maandelijkse column ‘Rekenen met energie’, handige tips hoe je eenvoudig energie bespaart. Debets’ credo: “de goede zaak wordt niet gediend als men wel ambities heeft maar geen kennis.” In deze eerste column bespreekt hij de Trias energetica: eerst energie besparen en daarna pas overstappen op duurzame energie.

Inmiddels zijn vele koplopers in Drenthe initiatieven gestart om de energietransitie een stapje verder te helpen. Maar hoe krijgen we de rest van de inwoners van Drenthe ook mee? Met behulp van de Provincie Drenthe en Enexis voeren onderzoekers van het Kenniscentrum Energie van de Hanzehogeschool Groningen een experiment uit waarin mensen die nu nog niet actief meedoen, gevraagd worden hun bijdrage aan de transitie te leveren.

Vorig jaar werd het burgerinitiatief ‘Duurzaam Balinge’ uitgeroepen tot Duurzaamste Drent van 2014. Het pittoreske Balinge ligt in de gemeente Midden-Drenthe en telt ongeveer 100 inwoners. Bijna iedere inwoner draagt op zijn of haar eigen manier bij aan een duurzamer Balinge. De DIT-redactie ging op de koffie bij Ger Nobels, oprichter en deelnemer van het eerste uur. In het eerste deel van dit tweeluik praten we met hem over de start van Duurzaam Balinge en de kracht van deze kleine gemeenschap.

Voetbalvereniging Gasselternijveen heeft zichzelf het doel gesteld meest duurzame vereniging van Drenthe te worden. Een mooi initiatief dat aansluit bij de doelstelling ‘Drenthe in 2020 energieneutraal’. De DIT redactie sprak met voorzitter Edwin van der Vries over de verduurzamingsplannen van deze kleine vereniging met een groots doel.

In 2014 werd ATB Nederland uitgeroepen tot duurzaamste bedrijf van Drenthe. Volgens directeuren Erik en Gentia Lokkers is duurzaamheid “zuinig omgaan met wat je hebt”. De DIT-redactie bezocht Gentia op het bedrijf in Wapserveen en vroeg naar haar aanpak en motieven van duurzaam ondernemen.

In de rubriek ‘Wist Je DIT’ gaan we op zoek naar antwoorden op vragen uit onze DIT-community. Pasen is alweer voorbij, maar eieren koken doen we het hele jaar door. We doen onderzoek naar de efficiënte manieren om een ei te koken, want heel veel kleine duurzame stappen hebben uiteindelijk een groot effect. Een uitgebreide zoektocht op internet levert ons de volgende antwoorden op:

Wereldwijd zijn de reacties niets dan lovend. Cumapol uit Emmen heeft een wereldprimeur te pakken: 100% biologische PET. Na een ontwikkelingsfase van vier jaar mocht directeur Marco Brons op 23 maart zijn product presenteren op eigen bodem bij het Biobased Business Event in Emmen. De DIT redactie sprak hem over biobased PET, snoeiafval en de internationale vervolgstappen van Cumapol.

Drenthe bruist van de ideeën. BioBoxx BV – uitgeroepen tot Duurzaamste Drentse Bedrijf van 2015 – is hier een onmiskenbaar voorbeeld van. Hun idee: Bedijfsmatig Groenafval en eventueel GFT-afval verzamelen in dozen, gemaakt van oud papier. Beter voor het milieu, de mens en de portemonnee.

“Op dit moment zitten we in een verandering van tijdperk” aldus Jan Rotmans. Van onderaf komen er initiatieven voor veranderingen. Zo ook het DIT Energie initiatief, waar ik via de lokale media mee in contact kwam. We willen naar een duurzame samenleving op alle terreinen waarbij nu, terecht, de focus ligt op energie. Toen ik tien jaar geleden begon met mijn bedrijf, riep ik al dat gas ook in Nederland eindig is. Niet wetende dat het nog tien jaar zou duren voor er een doorbraak kwam.

De belangstelling voor duurzame energie en de overtuiging dat er nu snel “iets” moet gebeuren leidt soms tot het formuleren van hoge ambities. Uitdagende doelen als: in “2020 Energieneutraal” kunnen helpen om de maatschappij in beweging te zetten. Toch is het goed ook te proberen dit soort uitspraken te kwantificeren. Laten we eens proberen wat te rekenen aan de uitspraak “Drenthe Energieneutraal…..”

Drenthe is in Transitie. Op verschillende plekken in Drenthe wordt geëxperimenteerd met nieuwe, duurzame energie. Zo ook in Tynaarlo, waar de gemeente op het industrieterrein Vriezerbrug-Zuid ruimte beschikbaar stelt voor de bouw van 180 zonnepanelen. De DIT-redactie sprak met wethouder Theun Wijbenga (CDA) van de gemeente Tynaarlo en innovation manager Gijs van der Velde van E.ON Benelux over dit nieuwe initiatief.

Op 12 februari werd voor de derde keer de Duurzame Dates georganiseerd. Op initiatief van het IVN, de Kamer van Koophandel en de provincie Drenthe kwamen geïnteresseerden en deelnemers bijeen op het Provinciehuis. Het werd een nuttige dag vol met inspirerende pitches, toespraken, netwerkmomenten en dolgelukkige winnaars

In 2011 nodigden wij (de Natuur en Milieufederatie Drenthe) een tiental beginnende lokale energie initiatieven uit om met ons en elkaar kennis te maken. De energie spatte ervan af. Voor ons was dit het sein ons hier sterk voor te maken. Het was duidelijk dat deze nieuwe lokale beweging kansen biedt. Een beweging die vanuit zichzelf opstaat, maar ook een beweging waarbij een serviceverlening voor ondersteuning en kennis van waarde zou blijken te zijn.

Waterstof maken is erg eenvoudig. Opslag en transport vormen ook niet de grootste problemen. We moeten hier alleen sneller op willen inspelen. Neem nu Ameland. Hier koken enkele bewoners al voor 30% op waterstof, aangevuld met aardgas. Waar een wil is....

Toen het Dierenpark Emmen werd opgericht in 1935 was het ‘state of the art’, ook op Europese schaal. In de jaren negentig werd het meerdere malen uitgeroepen tot mooiste en modernste dierenpark van Europa en in hoogtijdagen trokken ze 1,5 miljoen bezoekers per jaar. Maar inmiddels heeft Dierenpark Emmen aan den lijve ondervonden wat de wet van de remmende voorsprong inhoudt. Andere dierenparken zijn Emmen voorbij gestreefd en ook de bezoekersaantallen daalden de afgelopen jaren (hoewel er het laatste jaar weer een lichte stijging te zien is). Daarom is besloten om Dierenpark Emmen te verplaatsen en een nieuwe weg in te slaan. Een weg waarbij duurzaamheid en energiebewust de onderscheidende factoren zijn. De DIT-redactie sprak met projectleider duurzame innovatie Maarten Epema. Als het aan hem ligt is Dierenpark Emmen – of Wildlands Adventure Zoo zoals de nieuwe naam luidt – straks weer terug aan de top. “De komende tien tot vijftien jaar is Emmen weer de norm onder de Nederlandse dierenparken.”

Drenthe in Transitie is een verzameling van doeners, kenners, ervaringsdeskundigen, beleidsmakers en leken. Graag stellen we de mensen achter de Drentse energietransitie aan je voor. Deze keer een interview met Carina Wiekens, onderzoeker en docent bij het Kenniscentrum Energie aan de Hanze Hogeschool

Drenthe in Transitie zoekt de drijvende krachten achter duurzame initiatieven in de Provincie. De redactie sprak met de in Peest (DR) woonachtige Pieter Wittenberg (1947); projectleider van de Drentse Kei, bestuurslid van NLD energie (Noordelijk Lokaal Duurzaam) en betrokken lid van coöperatie EC Noordseveld. Een gepassioneerde (en gepensioneerde) bankier over de toekomst van groene energie in Drenthe.

Deels uit noodzaak staat het Buinerveense echtpaar Henk en Jessica Bulder aan de vooravond van een grootschalig bouwproject. Waar nu de Drentse klei nog ligt te wachten op een bestemming, zal in 2016 een unieke woning herrijzen, toegerust met de nieuwste water- en energiebesparende oplossingen. Op maandag 3 november was de DIT-redactie bij de eerste bouwvergadering in Veenhuizen. “We hebben moeten vluchten voor de windturbines en het nuttige met het aangename verbonden.”

Op 18 maart zijn de verkiezingen voor de provinciale staten en eindigt de termijn van gedeputeerde Henk van de Boer. Met de portefeuille klimaat en energie stond Van de Boer onder andere aan de wieg van het platform Drenthe in Transitie. De redactie sprak met hem over de energie in de provincie, zijn eigen transitie van fossiele energie naar duurzame energie en zijn verwachtingen voor de toekomst.

Drenthe in Transitie is een verzameling van doeners, kenners, ervaringsdeskundigen, beleidsmakers en leken. Graag stellen we de mensen achter de Drentse energietransitie aan je voor. Deze keer een interview met transitie consultant van DRIFT; Chris Roorda